SAINS TAHUN 5

CARA HAIWAN MELINDUNGI DIRI

Perlindungan Daripada Bahaya

Haiwan mempunyai ciri-ciri khas untuk melindungi dirinya daripada bahaya dan daripada musuh.

• Mempunyai tanduk tajam

 

• Mempunyai cangkerang keras

• Mempunyai kuku tajam

• Mempunyai sisik keras

Sesetengah haiwan mempunyai kelakuan khusus untuk melindungi diri daripada musuh.

• Memancutkan dakwat hitam

Menggelapkan air di sekeliling dan mengaburkan permandangan musuh.  

• Menghasilkan bau busuk

Bau yang busuk boleh menjauhkan musuh dari mendekatinya.

• Memutuskan ekor / segmen

Apabila ditangkap musuh, ekor atau segmen akan putus dan ia dapat melarikan diri. 

• Mempunyai sengat atau taring berbisa

Boleh mengeluarkan bisa. Bisa ini boleh membawa kesakitan atau kematian kepada musuh.

• Menggulungkan badan

Menggulungkan diri menjadi bebola yang sukar dimakan atau dibuka musuh.

• Mengubah warna kulit atau penyamaran

Boleh mengubah warna kulit atau menyamar mengikut warna dan corak pada badan yang hampir menyerupai keadaan sekeliling apabila dalam keadaan bahaya.   

      

      

      

Hidup Dalam Cuaca Melampau

Haiwan hidup dalam pelbagai habitat. Sesetengah haiwan hidup di habitat yang mempunyai cuaca yang melampau, sama ada sangat panas atau sangat sejuk. Bahagian kutub bumi merupakan kawasan yang paling sejuk. Haiwan-haiwan yang tinggal di sana mempunyai ciri-ciri dan kelakuan khas untuk melindungi diri daripada cuaca sejuk. Haiwan yang hidup dalam cuaca yang sejuk adalah seperti beruang kutub, penguin,  singa laut, walrus, musang artik dan ikan paus.

• Berbulu Tebal

Beruang kutub dan musang artik mempunyai  bulu tebal. Bulu yang tebal ini bertindak seperti selimut untuk memerangkap lapisan udara yang akan menghalang haba terbebas ke persekitaran. 

        

• Lapisan Lemak Yang Tebal

Singa laut, walrus, ikan paus dan penguin mempunyai lapisan lemak yang tebal di bawah kulit. Lapisan lemak berfungsi sebagai penebat haba untuk mengurangkan kehilangan haba ke persekitaran dalam iklim yang sejuk. 

 

• Berhibernasi

Beruang, ular, cicak dan katak tidur sepanjang musim sejuk untuk mengurangkan  penggunaan tenaga.

• Berhijrah 

Sebelum ketibaan musim sejuk, sesetengah haiwan seperti burung layang-layang dan angsa akan berhijrah ke kawasan yang lebih panas. Tabiat ini dapat mengelakkan diri mereka daripada cuaca terlalu sejuk di kawasan asal mereka. Selain itu, kesukaran untuk mendapatkan makanan pada masa itu juga menyebabkan haiwan berhijrah. Dengan berhijrah, mereka tidak akan mati kelaparan atau kesejukan. 

Cuaca melampau boleh menjelaskan aktiviti haiwan. Dalam cuaca panas, masalah utama yang dihadapi oleh haiwan ialah kehilangan banyak air. Oleh itu, haiwan mempunyai ciri-ciri dan kelakuan khas bagi melindungi diri daripada cuaca panas. 

• Unta mempunyai bonggol pada belakangnya untuk menyimpan makanan dan air bagi membolehkannya hidup di gurun yang sangat panas dan kering. 

• Badak berkubang dalam lubang lumpur semasa cuaca panas.

• Musang gurun mempunyai telinga yang panjang. Ciri ini membolehkan haba terbebas daripada badan dengan mudah.

• Kebanyakan haiwan gurun menyorok di tempat teduh atau di dalam lubang bawah tanah pada waktu siang untuk berlindung daripada cuaca yang panas terik. Haiwan ini akan keluar mencari makanan pada waktu malam. 

Kesimpulannya, setiap haiwan mempunyai ciri-ciri khas dan berkelakuan khusus untuk membolehkannya terus hidup.

Pertahanan  Semula Jadi Tumbuhan

Tumbuhan mempunyai ciri-ciri khas untuk melindunginya daripada musuh. 

• Pokok buluh, tebu, bendi, daun labu dan buah kiwi mempunyai bulu halus yang boleh menyebabkan kegatalan. 

• Pokok kaktus, bunga ros, buah nanas dan durian mempunyai duri untuk melindungi dirinya.

• Cendawan dan cerbera manghas menghasilkan bahan beracun untuk melindunginya daripada dimakan. 

• Pokok betik dan keladi menghasilkan cecair bergetah untuk menghalangnya daripada dimakan.  

• Daun pokok semalu akan tertutup apabila disentuh.

       

Penyesuaian Terhadap Alam

Tumbuhan mempunyai ciri-ciri khas untuk melindunginya daripada cuaca yang kering. 

• Pokok keladi mempunyai daun berlilin yang kalis air dan boleh mengurangkan kehilangan air. 

• Pokok pisang menggulungkan daunnya semasa cuaca panas.

• Pokok kaktus mempunyai daun halus berbentuk jarum untuk mengelakkan banyak kehilangan air. Pokok kaktus juga mempunyai akar yang panjang membolehkan mencari air jauh ke dalam tanah. 

Tumbuhan juga mempunyai ciri-ciri khas untuk melindunginya daripada angin kuat. 

• Pokok buluh mempunyai batang yang dapat melentur dengan mudah. 

• Pokok bakau mempunyai akar banir untuk mengelakkan tumbuhan daripada mudah tumbang. 

• Pokok kelapa mempunyai daun pecah-pecah yang boleh mengurangkan halangan angin.